มาสอนที่ มหาวิทยาลัย แม่ฟ้าหลวงในการทำนวัตกรรม สิ่งหนึ่งที่เป็นคำถาม สำหรับพยาบาลนักนวัตกร คือ เราควรมุ่งมั่นในการสร้างสิ่งใหม่เลย หรือ พัฒนาสิ่งมีอยู่เดิมให้ดียิ่งขึ้น
เอาจริงๆ คำถามนี้คือคำถามว่า Explore และ Exploit นั่นเอง
ขอเริ่มขยายความ wording เลยดีกว่า!
Exploration ก็คือการ "สำรวจ" หรือ "ค้นหา" สิ่งใหม่ๆ นั่นเอง ลองนึกภาพว่าคุณกำลังเดินเข้าไปในร้านอาหารที่ไม่เคยไปมาก่อน แล้วตัดสินใจสั่งเมนูแปลกๆ ที่ไม่เคยกิน นั่นแหละครับคือ Exploration! ในโลกของธุรกิจ มันก็เหมือนกับการที่บริษัทลองทำอะไรใหม่ๆ เช่น พัฒนาเทคโนโลยีล้ำๆ หรือเข้าไปทำตลาดในประเทศที่ไม่เคยไปมาก่อน ซึ่งแน่นอนว่ามันมีความเสี่ยง แต่ถ้าสำเร็จ ผลตอบแทนก็อาจจะเยอะมหาศาลเลยทีเดียว
ส่วน Exploitation นี่ก็คือการ "ใช้ประโยชน์" จากสิ่งที่มีอยู่แล้วนั่นเอง กลับมาที่ตัวอย่างร้านอาหาร ถ้าคุณไปร้านประจำแล้วสั่งเมนูโปรดที่กินทุกครั้ง แชะก็อาจจะลองใส่เครื่องปรุงใหม่ๆ นั่นก็คือ Exploitation! ในแง่ธุรกิจ มันก็เหมือนกับการที่บริษัทพยายามทำสิ่งที่เขาถนัดให้ดีขึ้นไปอีก เช่น ปรับปรุงสินค้าที่มีอยู่แล้วให้ดีขึ้น หรือหาวิธีลดต้นทุนการผลิต ซึ่งอันนี้ความเสี่ยงก็จะน้อยกว่า และมักจะเห็นผลเร็วกว่าด้วย
คำว่าปรับปรุง นี่ อจ. ชอบนะ คือปรับเปลี่ยนให้ดีขึ้น แล้วปรุงแต่งให้ใช้ได้
ทีนี้ ปัญหามันอยู่ตรงที่ว่า อะไรดีกว่ากัน แลเราจะทำยังไงให้สมดุลระหว่างสองอย่างนี้ดีล่ะ?
แต่จริงๆ แล้ว การทำแบบใดแบบหนึ่งล้วนๆ มันก็ไม่ดีนะครับ ถ้าเน้น Exploration อย่างเดียว ก็อาจจะเจ๊งก่อนที่จะได้เห็นผลสำเร็จ แต่ถ้าทำแต่ Exploitation ก็อาจจะตกยุคตามคนอื่นเขาไม่ทันในระยะยาว
เพื่อนผมคนหนึ่งที่ทำธุรกิจ Startup เคยบอกว่า เขาใช้วิธีแบ่งเวลาและทรัพยากรออกเป็นสัดส่วน 70-30 ครับ คือ 70% ก็ทุ่มไปกับการพัฒนาผลิตภัณฑ์หลักที่มีอยู่แล้วให้ดีขึ้น (Exploitation) ส่วนอีก 30% ก็เอาไปลองทำโปรเจกต์ใหม่ๆ ที่อาจจะเวิร์คหรือไม่เวิร์คก็ได้ (Exploration) ซึ่งผมว่าเป็นไอเดียที่น่าสนใจมากๆ เลยล่ะ
สุดท้ายนี้ ผมว่าไม่ว่าคุณจะเป็นนักลงทุน ผู้ประกอบการ หรือแม้แต่มนุษย์เงินเดือนธรรมดา การรู้จักสมดุลระหว่าง Exploration กับ Exploitation ก็สำคัญมากๆ นะครับ บางทีลองออกจาก Comfort Zone ไปทำอะไรใหม่ๆ บ้าง แต่ก็อย่าลืมพัฒนาสิ่งที่เราถนัดอยู่แล้วให้ดีขึ้นด้วย