STEM vs SHAPE กับโลกยุคที่ soft science มีความสำคัญ

ตั้งแต่อดีตจนปัจจุบัน และมอองอไปในอนาคต แขนงสาขาที่มีความสำคัญในการศึกษามีหลากหลายแขนง ที่ University of Oxford ในยุคตั้งต้น ก็ได้มีการศึกษาแขนงสาขาวิชาใหญ่ ๆ แบ่งออกเป็น Medicine, Law/Politic, และ Art & Music ซึ่งถือว่าเป็นรากต้นต่อในการแตกแขนงสาขาวิชาต่าง ๆ มากมาย

ในยุครุ่งเรืองของกรีกโบราณ วิชาปรัชญามีความเฟื่องฟู การถกเถียงกันด้วยไดอะล๊อก ครุ่นคิดถึงวิถีความเป็นไปของธรรมชาติและมนุษย์เป็นศาสตร์ที่ถือว่าได้รับความนิยม และมีความจำเป็นในการดำรงค์ชีวิต แต่เมื่อถึงยุครุ่งเรืองด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี การพัฒนาหลักคิดทางวิทยาศาสตร์และการนำมาประยุกต์ใช้ในการพัฒนาสิ่งอุปโภค บริโภคและอำนวยความสะดวก ดูเหมือนจะตอบโจทย์การใช้ชีวิตเสียมากกว่า และการศึกษา ก็มุ่งพัฒนาทักษะทางด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเพราะตอบโจทย์ตลาดแรงงานมากกว่า

โดยมีการตั้งชื่อสาขาที่เกี่ยวกับวิทยาศาสตร์รวมไว้ด้วยกันชื่อ STEM ซึ่งเป็นชื่อย่อของแขนงวิขา Science, Technology, Engineering, และ Mathematic โดยสาขาที่จะถูกรวมไว้ใน Science นั้นยังไม่มีข้อสรุป แต่มักกล่าวว่า มีการรวม political science, psychology, sociology และ บางคนก็รวม social science เข้าไปด้วย

แม้อาจปฎิเสธไม่ได้ว่า สาขาในกลุ่ม STEM จะมีความสำคัญ และช่วยขับเคลื่อนเศรษฐกิจ สังคมและการพัฒนาของมนุษย์ แต่ในยุคสมัยใหม่ ที่มีการใช้ทักษะในการข้ามสาขาเพื่อผลักดันให้เกิดการพัฒนา ทำให้ความสำคัญของสาขาที่ไม่จัดอยู่ใน STEM มีความสำคัญมากขึ้น

ในปี ค.ศ. 2020 LSE (London School of Economics) British Academy , the Academy of Social Science, และ Art Council England ได้บัญญัติกลุ่มวิชาที่เรียกว่า SHAPE ขึ้น ซึ่งย่อมาจากแขนงวิชา Social science, Humanities, and the Art for People and the Economy ขึ้น เพื่อเป็นการขยายความสำคัญ คุณค่า และส่ิงที่สาขาเหล่านี้ทำ ซึ่งจะทำให้ผู้คนกลับมาสนใจ และใช้ประโยชน์จากสาขาเหล่านี้ให้มากขึ้น โดยสาขาของ SHAPE เป็นศาสตร์ที่มุ่งเน้นให้เรามองในตัวเรามากขึ้น ศึกษาพฤติกรรมของมนุษย์และบริบทของความเป็นมนุษย์

ในขณะที่เทคโนโลยีได้เกิดการพัฒนาไปจนถึงขีดที่มีการสร้างหุ่นยนต์ Robotic และ AI มาทำงานแทนมนุษย์ ยุคที่มีการพัฒนาบริษัท การเป็นผู้ประกอบการ การใช้เทคโนโลยีในการขับเคลื่อนไปข้างหน้า แต่ ประสิทธิภาพที่จะเกิดขึ้นจากการเก็บเกี่ยวเทคโนโลยี่เหล่านั้นให้เกิดประโยชน์สูงสุด กลับต้องใช้การพัฒนาทักษา SHAPE และศาสตร์เหล่านี้ เป็นศาสตร์ที่การพัฒนาด้านคอมพิวเตอร์ยังไม่อาจทดแทนได้ในระยะเวลาเร็ววันนี้ และประวัติศาสตร์ในปัจจุบัน ในยุคที่เทคโนโลยีเจริญอย่างก้าวกระโดด แต่เรากลับต้องมาโหยหา ความรู้และสิ่งที่เคยเจริญในอดีต มาเพื่อเติมเต็มความเป็นมนุษย์อีกครั้งหนึ่ง

รู้ตัวว่าเราเป็นอัจฉริยะแบบไหน คือสูตรสำเร็จก่อนใคร (Know your genius inside)

คุณเคยชื่นชมคนเก่ง และ คนที่ประสบความสำเร็จไหม เราอาจจะอยากเป็นอัจฉริยะ เพราะมันนำไปสู่ความสำเร็จและโดดเด่น และเราก็มักมองว่า บรรดาอัจฉริยะคนเก่งต่าง ๆ เป็นสิ่งที่เกินเอื้อม มันเป็นไปไม่ได้ ที่จะเป็นคุณ หากอยากเป็นนั่น ก็คงต้องไปเกิดใหม่

จริง ๆ แล้ว เราอาจไม่รู้ว่า พวกเราทุกคนต่างมีความอัจฉริยะในตัวเอง เหมือนคำที่ Albert Einstein ได้กล่าวไว้ว่า

“Everybody is a Genius” But if you judge a fish by its ability to climb a tree, it will live its whole life believing that it is stupid.

“เราทุกคนต่างก็เป็นอัจฉริยะ หากคุณตัดสินปลาโดยความสามารถในการปีนต้นไม้ละก็ คุณก็จะใช้ชีวิตทั้งชีวิตในความโง่เชลา”

ก็เหมือนกับที่ Albert Eistein ได้กล่าวไว้ คนเราเกิดมามีความเก่งที่แตกต่างกัน แต่ด้วยสังคมที่ตีกรอบความคิด ทำให้ความเป็นอัจฉริยะของเราถูกบดบัง และพยายามมุ่งเน้นไปกับการพัฒนาและทำงานที่ไม่ตรงกับความเก่งและทักษะของตัวเอง ซึ่งมันก็ลงเอยด้วยความล้มเหลวไม่เป็นท่า

Roger James Hamilton ผู้แต่งหนังสือเรื่อง The Millionaire Master Plan ได้มีการประยุกต์สูตรประสบความสำเร็จที่ตั้งต้นจากการรู้จักความเป็นอัจฉริยะในตัวเองก่อน โดย Roger ได้แบ่งความเป็นอัจฉริยะเป็น 6 ด้านได้แก่

1. อัจฉริยะแห่งการสร้างสรรค์ (Dynamo Genius) - Creative

   Dynamo Genius เป็นผู้ที่มีอัจฉริยะในการสร้างสรรค์สิ่งใหม่ เป็นผู้ที่มีความคิดริเริ่มอย่างชาญฉลาด และมีคุณสมบัติในการมองการณ์ไกล หรือบางคนก็เรียกผู้ทำนายอนาคต เป็นผู้มีจิตนาการ แต่อัจฉริยะกลุ่มนี้ จะมีความจดจ่อต่ำ และทำงานไม่สำเร็จ นอกจากนี้ เขายังมักละเลยความจดจ่อและรู้จังหวะเวลา จึงไม่เป็นนักให้บริการผู้อื่น ๆ และไม่ค่อยรับรู้ความเป็นไปรอบตัว

2. อัจฉริยะแห่งการสื่อสาร (Blaze Genius) - Connect

   Blaze Genius เป็นผู้ที่มีอัจฉริยะในการพูดคุย ติดต่อสื่อสาร สนใจเรื่องความสัมพันธ์ กับผู้คน จะเป็นอัจฉริยะที่เรียนรู้ได้ดีจากการพูดคุยและแลกเปลี่ยนข่าวสาร แต่จะไม่ชอบเรื่องรายละเอียดและการคำนวนอันยิบย่อย เค้าจะเก่งในเรื่องของการขยายความและทำให้เป็นที่น่าสนใจ

3. อัจฉริยะในการให้คำปรึกษา (Tempo Genius) - Serve

   Tempo Genius จะมีความเฉลียวฉลาดเรื่องการรับรู้ อยู่กับความเป็นจริงและลงมือปฎิบัติ และมีความมุ่งมั่นในการจัดการงานให้ลุล่วง มีความฉลาดในการจับงานในจังหวะที่เหมาะสม รู้ว่าเมื่อไหร่ควรทำอะไร เมื่อไหร่ควรซื้อ เมื่อไหร่ควรขาย ทุกสิ่งนี้เป็นไปตามสัญชาตญาณ แต่เขาคนนี้ จะไม่มีความคิดสร้างสรรค์ใหม่ ๆ

4. อัจฉริยะแห่งการคำนวน (Steel Genius) - Details

   Steel Genius เป็นอัจฉริยะที่มีความเก่งในเรื่องของการคำนวน ชอบอ่านรายละเอียด เพื่อให้เกิดความเข้าใจอย่างแจ่มแจ้ง ทำทุกอย่างให้ถูกต้อง สามารถสร้างระบบได้ดี แต่จะมีปัญหาเรื่องการสื่อสารและอาจทำให้คนที่เป็นอัจฉริยะด้านการสื่อสารหรือสร้างสรรค์ หมดพลัง

Roger James Hamilton ได้ก่อตั้ง Genius Group ด้วยการ set up curriculum ในการเรียนการสอน ให้เกิดความฉลาดขึ้น เฉพาะตัวด้วยการประเมินความฉลาดและออกแบบการสอนตามความฉลาดเฉพาะบุคคุล

Genius Group, established by Roger James Hamilton who make the curriculum of personalized genius training

โดย ทาง Genius Group ได้ พัฒนา Educational Tech ในการช่วยในการประเมินและ training ผู้ใช้งานอีกด้วย

Echo Chamber เราอาศัยอยู่ในพื้นที่ ที่มีแต่เสียงสะท้อนของตัวเอง

Echo Chamber หรือ พื้นที่แห่งเสียงสะท้อนของตัวเอง เป็นคำที่บัญญัติไว้สำหรับเรียก สภาพแวดล้อมที่เราได้รับแต่ข้อมูลหรือความเห็น ที่สะท้อนและตอบสนองต่อความคิดเห็น สิ่งสนใจ ความนึกคิดของตัวเอง

ในความเป็นมนุษย์ เรามีแนวโน้มในการตัดสินใจ ในสิ่งที่เข้าข้างในแนวความคิดของตัวเองอยู่แล้ว เราอาจเรียกมันว่า Cognitive Bias หรือ อคติทางความคิด ที่เราเกิดความเชื่อในสิ่งที่สบายใจ ตอบสนองตามความคิดของเรา และสิ่งนี้ มักเกิดขึ้นโดยที่เราไม่รู้ตัว

การสร้าง bubble หรือ พื้นที่ฟองสบู่ ของมนุษย์ เกิดมาแต่โบราณ เมื่อมนุษย์มีการใช้ข้อมูลข่าวสารในการสื่อสารให้เกิดความโน้มน้าว ให้เกิดความโน้มเอียงมาสู่ความคิดของสังคมและตอบสนองต่อความเชื่อของตนเอง แต่ การสร้าง bubble นี้นั้นมามีอิทธิพลมากขึ้นในยุคที่มีการไหลบ่าของข้อมูลผ่านทาง social media และทำให้เกิดการใช้ ข้อมูลส่วนบุคคล (Personalize information) ให้เกิดผลทางการตลาด

หากคุณเป็น Facebook users เราก็จะได้เห็นสิ่งที่ อัลกอริทึม Feed เข้ามาให้เราได้อ่านประจำวัน ที่ได้ถูกคัดสรรค์แล้วว่า ถูกจริต ถูกใจ และมีแนวโน้มทำให้เราพึงใจและถูกเกี่ยวติดไปกับ platform ได้

การมี echo chamber ทำให้เกิดกับดักทางกรอบความคิด และ เกิดกระบวนการโน้มน้าวความเชื่อไปตามสังคมได้ง่ายมากขึ้น

สิ่งที่เห็นได้อย่างชัดเจน คือการทำ campaign ในการหาเสียงของประธานาธิบดี Trumpt ที่ใช้ข้อมูล Analytica ในการหาเสียง และ feed เสียงสะท้อน เสมือนคนหมู่มาก ให้คนทั่วไปได้ยิน และเกิดการรวมกลุ่ม เกิดเสียงสะท้อนซ้ำ ๆ ให้เกิดการหลงเชื่อและชักจูงได้ง่ายขึ้น

Coca Cola - Beauty Accident: the Discovery originate from Mistake

การค้นพบ อาจเกิดจากความไม่ตั้งใจ อาจเกิดจากเหตุพลาดพลั้ง หรือ ความบังเอิญที่เกิดจากสถานการณ์ที่บีบบังคับ

เมื่อพลาดพลัง สิ่งสวยงามอาจบังเกิด บางคนหยิบฉวย บางคนปล่อยผ่าน

เมื่อบังเอิญ บางคนค้นพบ บางคนต่อยอด บางคนละเลย

ในช่วงสงครามกลางเมือง ในปี ค.ศ. 1886 เภสัชกร จอห์น พิมเบอร์ตัน ผู้ซึ่งรับหน้าที่เป็นผู้ที่ให้ยากับทหารที่บาดเจ็บจากการสู้รบด้วยยาแก้ปวดมอร์ฟีน และโชคไม่ดี ที่เขาก็ต้องมีการใช้ มอร์ฟีนในการระงับบาดแผลที่เกิดจากสงครามให้แก่ตัวเองด้วย และมันก็ทำให้เขาติดมอร์ฟีน ด้วยการมีความรู้ด้านยา จอห์นก็ทราบว่า การใช้ยามอร์ฟีนในการระงับปวดนั้น มีผลเสียอย่างไรในระยะยาว แต่มันอาจไม่ง่ายนักในการหักดิบ ในขณะที่ยังมีความจำเป็นต้องใช้ยาในการระงับความเจ็บปวดจากบาดแผลอยู่

สถานการณ์ ทำให้จอห์น ต้องหาตัวยาที่มาใช้แทนมอร์ฟีนให้ได้ และสิ่งที่เขาได้ค้นพบก็คือส่วนผสมมหัศจรรย์ที่ ใช้ Coca (Cocaine) ในการระงับปวด และ บำบัดการติดมอร์ฟีนหรือฝิ่นได้ โดยผลิตส่วนผสมของ coca leaves และ kola nuts และมีส่วนผสมของ alcohol ที่เรียกเครื่องดื่มนี้ว่า “French Wine Coca” แต่ต่อมา กฎหมายได้กำหนด ให้เครื่องดื่มห้ามผสม alcohol จึงได้มีการปรับให้ไม่มีส่วนผสมของ alcohol อีกต่อไป และ เครื่องดื่ม Coca-Cola ก็ถือกำเนิดขึ้น และ ถือเป็นเครื่องดื่มที่ทรงพลังที่สุดในโลก

บางการค้นพบเป็นสิ่งบังเอิญ และ กลาย เป็นความสวยงามที่เปลี่ยนแปลงประวัติศาสตร์โลก

จงสร้างสิ่งที่ขยายธุรกิจไม่ได้ก่อน Do thing that don't scale: the most common advise from YC

เมื่อกล่าวถึง ธุรกิจ startup ใคร ๆ ก็คงนึกถึง Grab , Facebook, AirBNB อีกหลายธุรกิจที่มีสิ่งที่เป็นลักษณะจำเพราะคือ สามารถใช้ความสามารถทางเทคโนโลยีในการช่วยในการขยายตัวทางธุรกิจอย่างไรขีดจำกัด และนี่คือสิ่งที่ ทำให้ Startup ต่างกับ SMEs

แต่คำกล่าวของ Y Combinator ที่เป็นศูนย์บ่มเพาะที่มีชื่อเสียงแห่งหนึ่งของโลก ได้กล่าวกับผู้เข้าร่วมโปรแกรมบ่มเพาะ startup คือ “Do thing that don’t scale ก่อน” และนี่ก็ถือว่าเป็นคำพูดที่ทำให้คนงง ว่า “อะไรวะ เป็น startup ต้อง scale สิ ไม่ให้ คิดเรื่อง scale up ตั้งแต่ต้นได้อย่างไร”

เบื้องหลัง core concept นี่ เป็นสิ่งที่ถูกต้องและทำให้ startup ไม่ล้มหายตายจากไปเหมือนราวๆ กว่า 90% ที่ล้มเหลว จนจะเป็น norm ไปเสียแล้ว เหตุผลมีดังนี้

สาเหตุที่ startup ล้มเหลวในทางธุรกิจ สิ่งหนึ่งที่สำคัญคือ การที่ขาดการพัฒนา product ที่ตรงกับความต้องการของตลาด หรือ product market fit นั่นเอง และการเข้าใจความเจ็บปวด หรือ pain point ของ customer ไม่ใช่เป็นส่ิงที่ผู้ก่อตั้งเข้าใจโดยการนึกมโน คิดกันเองว่ามันต้อง work แน่ ๆ ภายในห้องประชุม แล้วสร้าง solution เก๋ ๆ ที่ขยายธุรกิจได้

คำว่า “Do thing that don’t scale” จึงเป็นคำที่หมายถึง การที่เริ่มต้นด้วยการเข้าไปหาลูกค้าก่อน ถ้าตามหลัก Design thinking ก็คือ Empathize ต่อด้วยทำอะไรที่ทำให้ง่าย ๆ หรือที่เรียกว่า MVP แล้ว ไปให้ลูกค้าใช้เอง หยิบยื่นด้วยความใส่ใจ และ ตั้งใจฟัง feedback เพื่อไปปรับให้สิ่งที่สร้างขึ้นนั้นตรงจุด ตรงใจลูกค้า และแก้ปัญหาได้จริง

พูดง่าย แต่ทำยาก โดยเหตุที่ ผู้ก่อตั้ง หรือ ผู้พัฒนาไม่ค่อยทำ ก็เพราะเหตุผลง่ายๆ คือ ขี้เกียจ ไม่เห็นความสำคัญ หรือไม่ก็เหนียมอายเกินไป

มีคำนึ่งที่ Emerson ได้กล่าวไว้ว่า "If a man has good corn or wood, or boards, or pigs, to sell, or can make better chairs or knives, crucibles or church organs, than anybody else, you will find a broad hard-beaten road to his house, though it be in the woods."

“ถ้าชายคนหนึ่งทำไม้ หรือ แผ่นกระดาน ที่มันดีมาก ๆ หรือไม่ก็มีวิธีเลี้ยงหมูชั้นดีไว้ขาย อ๊ะ หรือว่า ทำเก้าอี้ หรือ มีด ก็ได้ หรือไม่ก็อะไรต่าง ๆ ที่มันดีกว่าคนอื่น ๆ แน่ ๆ และ ต่อให้เค้าอาศัยอยู่ในป่า ก็จะมีคนถางป่าไปควาญตามหาเขาจนได้”

ทำอะไร เริ่มให้ดี ทำให้มีคุณค่า เมื่อจรวดจุดติดเชื้อเพลิง อ๊อกซิเจนรอบนอกจะถูกดูดเข้าไปแล้วพุ่งทะยานเอง

Everything you hear is an opinion, not fact

ความคิดอ่อนไหวเหมือนสายน้ำ ความคิดเรา ถูกกระทบได้ง่ายทั้งจาก ความคิดภายใน และการได้รับความคิดภายนอก และหากความคิดภายนอก ที่เข้ามานั้นเชี่ยวกราด มันเปลี่ยนแปลงกระแสความคิดภายในให้เปลี่ยนไปได้ และอาจเปลี่ยนไปในทางที่ดีหรือไม่ดี ก็มิอาจคาดเดาได้

ในขณะที่ความคิดของคนบางคนนั้น แข็งแกร่ง ไม่อ่อนไหวในทิศทาง แต่หากมีความคิดอื่นเข้ามา กลับเป็นพลังเสริมเข้ามาในกระแสความคิดหลักเสียด้วยซ้ำ

Timeless lessons for life บทเรียนที่มีคุณค่าของการใช้ชีวิต

Marcus argues that focusing too much on what people think of you is a distraction and a waste of your short life.
มาร์คัส แย้งว่า การไปจดจ่อว่าคนอื่นว่าคิดกับเราอย่างไร ทำให้เราไขว้เขวและเสียเวลามากๆ ไปกับชีวิตอันแสนจะสั้นนี้

Everything we hear is an opinion, not a fact.

ทุกสิ่งที่เราได้ยิน เป็นเพียงความเห็น ไม่ใช่ข้อเท็จจริง

สิ่งนี้สำคัญ ความคิดคนอื่น หากนำมา หากตระหนักรู้ว่าเป็นข้อคิดเห็น จะทำให้เราเสริมมุมเหลี่ยมของชีวิตเราได้

“Everything we see is a perspective, not the truth.” He wrote. He observed that the only pain we suffer is the pain we create ourselves.
ทุกสิ่งที่เราเห็น มันคือมุมมอง ไม่ใช่ข้อเท็จจริง เราพบว่า ความเจ็บปวดที่เกิดขึ้น เราสร้างขึ้นมาเองทั้งนั้น

He thought in a rapidly changing world, the best thing you can do for your short life on earth is to choose to live in the present and take full advantage of our finite existence

ในโลกที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วนี้ สิ่งที่ดีที่สุดสำหรับเราที่อาศัยในช่วงเวลาอันแสนสั้นคือ การเลือกที่จะอยู่กับความคิดของเรา และทำให้ชีวิตมีคุณค่ากับการที่ได้เกิดมากที่สุด

Reference

https://www.theladders.com/career-advice/the-1-book-you-should-read-at-least-once-in-your-life

What’s innovation?

Innovation หรือ นวัตกรรม มีความหมายที่มีการแปลความหลายรูปแบบและหลายความหมาย

หากมองกันในลักษณะของการแปลความจากศัพย์

Innovation มากจากคำว่า : Innovat = In + Novare

In = เข้ามาทำ ; Novare = สิ่งใหม่

หรือ สั้น ๆ ทำสิ่งใหม่

สิ่งใหม่ อาจเป็น สิ่งของ กระบวนการ วิธีการ ตลาด ประสบการณ์ใหม่ของผู้ใช้

การทำให้เกิดการใช้ได้จริง คือ สิ่งหนึ่งที่ได้มีการพัฒนานิยามของ Innovation มากขึ้น

ดั่ง Lewus Dincan กล่าวว่า

”Innovation is the ability to convert ideas into invoices.”

ออกจะมองดูเป็นการขยับไปเป้าของความหมายทางธุรกิจ ไปสักนิด แต่มันคือ ความจริง

Growth mindset: The Driving Force to Innovation

Mindset คุณเป็นอย่างไร ? 

บางคนอาจไม่รู้จะตอบยังไง บางคนขวนเขินในการตอบ บางคนตอบว่า ฉันก็มี mindset ที่ดียังไงหละ คือ mindset หรือ แปลไทยว่า “กรอบความคิด” “แนวคิด” หรือ “วิธีคิด” มันมีหลายประเภท และ การที่ต้องการคำตอบแบบไหน มันก็คงขึ้นกับบริบทของคนถามด้วย เช่น หากเป็นฝ่ายพัฒนาองค์กร หรือ องค์กรที่กำลังทำนวัตกรรมหละก็ พนักงานที่ตอบว่า ฉันมี “Growth Mindset” ก็คงเป็นคำตอบที่ทำให้ผู้ถามยิ้มได้ 

“Growth Mindset” vs “Fixed Mindset”

ในองค์กรนวัตกรรม เราอาจเคยได้ยินคำพูดว่า “Fail fast, Fail often” หรือ “การล้มแล้วล้มอีก” คือหนึ่งในกระบวนการนำไปสู่ความสำเร็จผ่านกระบวนการเรียนรู้  การเกิดความผิดพลาดในเหตุการณ์ของหลาย ๆ คน อาจนำไปสู้ความท้อถอยและถูกตำหนิ แต่มันไม่ใช่แนวคิดทางนวัตกรรมแน่ ๆ หากเราได้ย้อนไปดูการทำนวัตกรรมสิ่งของต่าง ๆ ที่เราใช้ในปัจจุบัน เราอาจมองเห็นปลายยอดแห่งความสำเร็จ แต่หากไม่ได้ทราบหรือมองไปยังความล้มเหลวครั้งแล้วครั้งเล่า แต่กุญแจของความสำเร็จ คือไม่ท้อแท้ และพร้อมปรับเสมอ 

Stanford Psychologist Carol Dweck ผู้ที่แต่งหนังสือ Mindset: the New Psychology of Success กล่าวไว้ว่า บุคคลที่มี Fixed mindset เป็นบุคคลที่มีแนวคิดและความเชื่อว่า ความฉลาด ศักยภาพของเรา เป็นสิ่งที่ปรับได้ยาก ในขณะที่ Growth mindset เชื่อว่า เราสามารถพัฒนาความสามารถและศักยภาพของเราไปได้อย่างไม่หยุดยั้งผ่านการเรียนรู้ และความล้มเหลว  และ ในปัจจุบัน บริษัทหรือองค์กรต่าง ๆ ก็รู้แล้วว่า องค์กรจะขับเคลื่อนไปข้างหน้าได้นั้น การมี Growth mindset ในองค์กร มีความสำคัญอย่างไร และ กระบวนการทำงานของบริษัท ก็เปลี่ยนจากการเลือกแต่ไอเดียดี ๆ และรับไม่ได้กับการผิดพลาด ก็เริ่มมีการยอมให้มีความผิดพลาดเพื่อให้ได้ลอง และก้าวไปข้างหน้า ต่อไป 

การเลือกคนและการพัฒนาคนทำงานก็มีความเปลี่ยนไป 

การที่มุ่งไปที่เลือกคนที่เก่งอยู่แล้วแต่ทำงานประจำวัน เดิม ๆ มันกลายเป็นการเดินย่ำกับที่และองค์กรก็จะถูกทับถมด้วยอีโก้ และตอนนี้องค์กรทั้งหลาย ถูกเปลี่ยนเป็นการมองหาคนที่รักความท้าทาย มีมุมมองใหม่ และพร้อมที่จะพลาด 

Growth Mindset กับการแสวงหาและผสมผสาน 

“[T]echnology alone is not enough—it’s technology married with liberal arts, married with the humanities, that yields us the results that make our heart sing.”  — Steve Jobs

“เทคโนโลยีเพียงอย่างเดียวมันไม่เพียงพอหรอก ต้องให้เทคโนโลยี แต่งงานกับศิลปะ แล้วก็ความเป็นมนุษย์ ถึงจะทำให้หัวใจมันร้องเพลงออกมาได้” - Steve Jobs

นี่คือคำกล่าวของ Steve Job ผู้ที่ทุกคนรู้ดีว่า เค้ามีความพยายามและสร้างสรรค์เพียงใด องค์ประกอบหนึ่งของ Growth mindset คือการคิดข้ามสาขา (across discipline) 

Tim Brown, CEO ของ IDEO ได้ให้นิยามและความสำคัญของ “มนุษย์ T-Shape” ที่แนวตั้งของตัว “T” หมายถึงความรู้ลึกในแขนงที่มีความชำนาญ ในขณะที่ ยอดของตัว “T” ที่วางในแนวขนาน หมายถึงการแสวงหาหรือสนใจที่หลากหลายและข้ามสาขา การเข้าใจทั้งในแนวตั้งและสนใจในแนวนอน เป็นส่วนผสมที่จะทำให้เกิดแนวคิดใหม่ในการแก้ปัญหา มองหลายมุม และมีความพลิกแพลงพร้อมด้วยแรงบันดาลใจสร้างสิ่งใหม่ ๆ ได้ 

"ในการทำนวัตกรรมให้ประสบความสำเร็จ เรามีความจำเป็นที่ต้องเข้าถึงหลากหลายสาขา และ ตั้งดำลึกลงไปจากเปลือกผิวของสาขานั้น ๆ อีกด้วย นอกจากนี้ ส่วนผสมนิสัยของการท้าทายและชอบทดลอง จะทำให้สร้างการเปลี่ยนแปลงได้ “

Health Hackathon - Part 1 : Knowing Health Hackathon

““The great driver of scientific innovation and technological” innovation has been the historic increase in connectivity and our ability to reach out and exchange ideas with other people. And to borrow other people’s hunches and combine them with our hunches and turn them into something new.

- Steve Johnson Author of Where Good Ideas Come From: The Natural History of Innovation”

คุณเคยเห็นอุปกรณ์ทางการแพทย์ ยา หรือ การบริการใหม่ ๆ ทางการแพทย์ที่ออกสู่ตลาดไหม เราอาจใช้บริการกันเพลิน ๆ แต่หากมองย้อนไปดูกระบวนการ ขั้นตอน และเวลาในการทำวิจัย จนออกสู่เป็นผลิตภัณฑ์ มันใช้เวลานานมาก ๆ และหากลองมาคิดดูว่า หากผลิตภัณฑ์ที่สร้างออกมาแล้วไม่ตอบโจทย์ในการให้บริการหละ นอกจากเสียเวลาแล้ว ยังเสียเงิน แรงกาย แรงใจในความทุ่มเทในการพัฒนาและวิจัยอีกด้วย 

แนวทางแบบการใช้องค์ความรู้แบบ สหวิชาการ หรือ transdisciplinary approach ร่วมกับความคิดเห็นของผู้ใช้ปลายทาง หรือ ลูกค้า ที่เรียกว่า co-creation โดยตรง อาจเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาเทคโนโลยีด้านสุขภาพที่เป็นนวัตกรรมใหม่อย่างประหยัดต้นทุน ในบริบทนี้ Hackathons (แฮกกะทรอน) หรือ กระบวนการ Hack ได้กลายเป็นกระบวนการที่ได้รับความนิยมมากขึ้นสำหรับสถาบันการดูแลสุขภาพเพื่อสร้างความกระตือรือร้นในการสร้างสรรค์นวัตกรรมที่ตอบโจทย์และประหยัดเวลา

“Hackathon” = “Hack” + “Marathon”

ตั้งแต่ช่วงปลายทศวรรษ 1990 แนวคิดในการรวบรวมผู้เชี่ยวชาญมาเป็นทีมเพื่อส่งเสริมการทำงานร่วมกันและแก้ปัญหาเร่งด่วนได้รับความนิยมมากขึ้นเรื่อย ๆ ก่อนหน้านี้ Hackatron เป็นที่นิยมในกลุ่มผู้ที่ทำงานด้านเทคโนโลยีเพื่อพัฒนาการแก้ปัญหาโดยวิธีที่แตกต่างโดยอาศัยการระดมสมอง แต่เมื่อโลกมีการเปลี่ยนแปลงและการ disruption วงการต่าง ๆ โดยเฉพาะวงการแพทย์ ด้วยเทคโนโลยีที่เปลี่ยนไปอย่างรวดเร็ว Hackathon จึงถูกนำมาใช้ในการคิดหาทางแก้ปัญหาด้วยวิธีที่แตกต่างจากการพัฒนาแบบเชื่องช้าแต่อาจไม่ตอบโจทย์ เพื่อให้ทันต่อโลกที่ถูกสายป่านแห่งเทคโนโลยีปั่นให้หมุนเป็นลูกข่าง โดยตั้งแต่ปี ค.ศ. 2010 จาก Literature review พบว่า มีการจัด Hackathon ในด้านสุขภาพกว่าร้อยครั้งทั่วโลก ซึ่งส่วนใหญ่จัดขึ้นในประเทศสหรัฐอเมริกา เมืองแห่งนวัตกรรมด้านเทคโนโลยีที่ใหญ่ที่สุดในโลก นั่นเอง

Hackathon : the best way to build innovation like a fast house ?

Consortium for Affordable Medical Technologies (CAMTech)

การพัฒนาเทคโลยีด้านการแพทย์มีหลายวิธี แล้ว Hackathon เป็นวิธีที่ดีในการทำนวัตกรรมทางการแพทย์ที่ตอบโจทย์และมีประสิทธิภาพจริงหรือ ? 

คำตอบนี้ The Consortium for Affordable Medical Technologies (CAMTech) (http://camtech.mgh.harvard.edu) ที่เป็นแผนกเทคโนโลยีด้านสุขภาพของ Massachusetts General Hospital ได้เผยแพร่ผลลัพธ์ของการทำ Health Hackathon 12 ครั้งตั้งแต่ปี 2555 ถึง 2558 ในอินเดียยูกันดาและสหรัฐอเมริกา พบว่า ภายหลังการทำ Health Hackathon ได้มีการพัฒนาการแก้ปัญหาใหม่ ๆ มีการนำการแก้ปัญหานั้นไปผลิต product และนำเข้าสู่งานวิจัย และยังพบว่า มีการตั้งบริษัทใหม่ ที่ประสบความสำเร็จด้วยดีในภายหลังอีกด้วย โดยการทำ Hackathon ในช่วงหลัง ๆ จึงมีการทำงาน ติดตามอย่างเป็นระบบ และยอมรับกันมากทั่วโลก 

“การทำ Health Hackathon มันเหมือนการระดมเหล่าฮีโร่มาช่วยกันยามดาวหางจะพุ่งชนโลก ไม่ผิดไปจากหนัง Sci-Fi ที่เราดูเลย””

Health Hackathon Resource

Hacking Health >> https://hacking-health.org

We choose to unite in the pursuit of a common mission: Breaking down barriers to innovation in healthcare. In the face of increasingly complex health issues,...

We choose to unite in the pursuit of a common mission: Breaking down barriers to innovation in healthcare. In the face of increasingly complex health issues,...

การทำ Health Hackatron เป็นที่แพร่หลายไปทั่วโลก โดยมีหลักการที่หลากหลายแต่ในระยะหลัง เริ่มมีแนวทางในการจัดการอย่างชัดเจนมากขึ้น โดยหากกล่าวถึง การติดต่อและสร้างแนวทางการทำ Healh Hackathon ต้องกล่าวถึง องค์กรไม่แสวงหาผลกำไรชื่อว่า Hacking Health ซึ่งก่อตั้งและดำเนินการใน Montreal, Cannada ตั้งแต่ ค.ศ. 2012 ที่มีการสร้างเครือข่ายและให้ความช่วยเหลือโดยไม่มีค่าใช้จ่ายในการ provide resource และให้คำแนะนำแก่กลุ่มที่ได้ทำ Health Hackathon ทั่วโลก รวมถึงที่ USA, Germany, Netherland , France และ อื่น ๆ โดยนอกจากผลพวงในการสร้างผลิตภัณฑ์และวิธีการใหม่ ๆ ในการจัดการกับปัญหาสุขภาพแล้ว ยังได้มีความร่วมมือในการจัดกิจกรรมในท้องถิ่นต่างๆตั้งแต่การประชุมเชิงปฏิบัติการเกี่ยวกับเทคโนโลยีชีวการแพทย์ไปจนถึงการพูดคุยเกี่ยวกับสุขภาพดิจิทัล ตั้งแต่นั้นมาบทและเครือข่ายก็ค่อยๆเติบโตขึ้น

MIT Hacking Medicine >> https://hackingmedicine.mit.edu

Learn from our past and present MIT Hacking Medicine leadership team about who we are, what we do and how we run our hackathons. MIT Hacking Medicine brings ...

48 hours of hacking at the MIT Node where 90 participants from diverse disciplines came together to solution the future of ageing! Powered by MIT Hacking Med...

MIT Hacking Medicine ก่อตั้งขึ้นที่สถาบันเทคโนโลยีแมสซาชูเซตส์ (MIT) ในบอสตันสหรัฐอเมริกาโดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อเร่งนวัตกรรมทางการแพทย์โดยดำเนินการ Health Hackathon และ การประชุมเชิงปฏิบัติการหรือการรวมเครือข่ายทั่วโลก โดย MIT Hacking Medicine ได้สร้างหนังสือแนวทางในการทำ Health Hackathon Hand Book ที่เป็นแหล่งข้อมูลที่เป็นประโยชน์ ซึ่งใช้เป็นแนวทางในการจัดระเบียบ Hackathon ให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น

มีให้บริการทางออนไลน์ฟรี >> Download here >> MIT Hacking Medicine Handbook

Science Startup: Getting Science out of the Lab

การค้นอะไรใหม่ทางวิทยาศาสตร์ เป็นสิ่งที่น่าตื่นเต้น แต่การนำสิ่งที่ค้นพบออกมาใช้จริงได้แก่สังคม เป็นเรื่องที่น่า challenge และวิธีการของมันก็แทบจะแตกต่างอย่างสิ้นเชิงกับการปิ้งแว้บไอเดียออกมาแล้วก็ปั้นออกมาเป็นงานวิจัยที่ตีพิมพ์ลงในวารสารที่มี Impact Factor สูงลิบลิ่ว 

การจะ spinning out science ออกจากการทำงานด้านวิชาการไม่ใช่เรื่องใหม่ หน่วยงานที่ถูกตั้งขึ้นอย่าง Technology Transfer Officers (TTOs) มีอยู่ในทุกมหาวิทยาลัย เพื่อเป้าหมายในการนำงานวิจัยที่วางอยู่บนหิ้งมาใช้งานจริงในตลาดจริงๆ และจุดมุ่งหมายของ TTOs เป็นอีกหนึ่งฟันเฟืองที่จะคอยสร้างรายได้ให้กับมหาวิทยาลัยอีกทางนึง 

แต่ การที่จะนำการค้นพบ การวิจัยทางวิทยาศาสตร์ ที่มีการทดลองในสิ่งแวดล้อมที่เข้มงวดเพื่อขจัดปัจจัยที่เรียกว่า confounding factors แล้วนำมาใช้ในโลกแห่งความเป็นจริง กลับมีเปอร์เซ็นต์ในการประสบความสำเร็จต่ำเสียน่าตกใจ จนหลายๆ คนนิยามการกระโดดจากงานวิจัยไปสู่การใช้ประโยชน์เชิงพาณิชย์ว่าเป็น “Valley of Dealth” หรือหุบเขาแห่งความตายที่จะกระโดดข้ามไปที ไม่ใช่เรื่องง่ายเลย

ประเด็นสำคัญของการล้มเหลวในการ Transfer research to market หลัก ๆ คือ โจทย์วิจัยทำในสิ่งที่ไม่แก้ปัญหาของตลาด ถ้าไม่นับการทดลองผลิตยาที่เป็นการค้นพบในการแก้ปัญหาในการรักษาโรคอย่างตรงไปตรงมาแล้ว การทดลองวิจัยอื่น ๆ แทบจะไม่ประสบความสำเร็จเอาเสียเลย  หรืออาจเรียกได้ว่า “สร้างของดี แต่อาจจะไม่มีคนซื้อ” นั่นคือประเด็นอยู่ที่ market validation และ market size และสิ่งนี้แทบจะเรียกได้ว่า ต้องอาศัยทักษะและความรู้ของการเป็นผู้ประกอบการนอกเหนือจากการเป็นนักวิจัยทางวิทยาศาสตร์ที่มุ่งเน้นที่การทดสอบสมมุติฐานและทักษะการวิพากษ์และเขียนงาน paper ลงตีพิมพ์

เมื่อโลกเปลี่ยนไป และหมุนไวกว่าเดิม การสร้างนักวิทยาศาสตร์ และ นักวิจัย ที่มีวิธีคิดที่แตกต่างและใช้วิธีการแก้ปัญหาแบบ เริ่มด้วยปัญหามาก่อน (problem-led) แล้วใช้วิธี approche ในการพัฒนาผลิตภัณฑ์แบบ startup จึงเป็นจุดเปลี่ยน ไม่สิ เป็นจุดรอด ของนักวิทยาศาสตร์และนักวิจัย ที่ต้องมีเป้าเป็นการตอบโจทย์ตลาดและสังคม หรือเราเรียกนักวิจัยและนักวิทยาศาสตร์กลุ่มนี้ว่า “Science Startup” 

Life of Science Startup

วิถีของ Science Startup ที่เริ่มจาก founder การสร้างทีม ค้นหาปัญหาที่ต้องการแก้ และสร้าง product ต้นแบบ และ test ตลาดเพื่อให้ product market fit มากที่สุด

ยกตัวอย่าง London-based Deep Science Venture (DSV) ที่เป็น venture-focused science institute ที่มองหาทางแก้ปัญหาในเรื่อง Alzheimer’s disease, antimicrobial resistance มาก่อน จากนั้น ขบวนการระดมผู้เชี่ยวชาญทางวิทยาศาสตร์ ที่มีความเข้าใจในการประกอบธุรกิจและการบ่มเพาะแบบ startup จึงเริ่มขึ้น เพื่อแก้ปัญหาดังกล่าว และเขาก็นำทีมเข้า accelerator programme โดยที่ให้ทีมนำเสนอ ideas ในการแก้ปัญหาที่หลากหลาย แล้ว seed เงินทุนลงไปเพื่อพัฒนา prototype ผ่านการทดลองวิจัย จนออกมาเป็น Living neural implants, efficient bioprocessing และ one-day antibody design

AntiVerse: One day anti-body design

Faster Antibody Drug Discovery with AI

Antiverse is building a world-first computational antibody drug discovery platform to predict antibody-antigen binding and provide antibody drug candidates.

http://www.antiverse.io

ในการแข่งขัน Helsinki Challenge เป็นการเข่งขันที่เป็น science-based competition และ accelerator ที่รวบรวมนักวิทยาศาสตร์ นักวิจัย นักพัฒนา ที่มีแนวคิดแบบ science startup เพื่อเฟ้นหากลุ่มผู้ประกอบการนักคิดค้น เป้าหมายในการช่วย UN Sustainable Development 

Mikael Sokero นักวิจัยและเจ้าของโครงการ Demos Helsinki ได้บอกว่า แนวทางการ approach แบบนี้ไม่เป็นเพียงการนำงานวิจัยและวิทยาศาสตร์มาถ่ายทอดสู่เชิงพาณิชย์เท่านั้น แต่มันเป็นการเปิดแนวทางการทำงานของนักวิจัยและนักวิทยาศาสตร์ ให้มาแก้ปัญหาของโลกให้เร็วขึ้น กว้างขวางขึ้น และ เปลี่ยนจากผู้สังเกตการเป็นไปของโลก มาเป็นผู้ลงมือและเกี่ยวเนื่องกับการใช้ผลิตผลแห่งงานวิจัยที่แก้ปัญหาตรงประเด็นและแท้จริงได้มากขึ้น 

Dave Messina ที่จบการศึกษาจากโปรแกรม Genomics และเริ่มจากที่เข้ามาเป็นนักวิทยาศาสตร์ด้านยีน แต่เพียงเริ่มไปได้ไม่นาน Messina ก็พบว่า การที่เป็นนักวิทยาศาสตร์ด้านยีนที่แสนสมาร์ทและตีพิมพ์ผลงานทางวิชาการ รวมถึงอยู่ในวงการวิชาการนั้นมันไม่ได้เป็นไปตามฝันเขานัก จนในที่สุดเขาก็ได้ออกมาทำ PhD  ด้าน computational biology ที่พัฒนา software ที่ทำการวิเคราะห์ยีน และก่อตั้งบริษัทชื่อ Cofactor Genomics โดยได้รับเงินลงทุนและการเริ่งการเติบโตโดย Y Combinator (https://cofactorgenomics.com)

เดี๋ยวนี้ในมหาวิทยาลัยที่มีการผลิตแพทย์ ก็ได้เริ่มมีการมุ่งเน้นด้านนวัตกรรมและการผลิตบุคลากรทางการแพทย์ร่วมถึงอาจารย์มหาวิทยาลัยให้มีความเป็นนวัตกรมากยิ่งขึ้น 

ตัวอย่างจาก StartX ที่มีส่วนทางการแพทย์ StartX Med (https://startx.com/med) ในการบ่มเพาะและขยายผลให้เกิดนวัตกรรมทางการแพทย์ที่ใช้ประโยชน์ได้จริงมากมาย รวมถึงการดึงผู้ประกอบการมาอยู่ในโครงการ accelerator ของมหาวิทยาลัยและก่อกำเนิด ecosystem ในมหาวิทยาลัย Standford ขึ้น โดยที่มีการพัฒนาให้เป็น problem-led organization และเชื่อมโยง ผู้เชี่ยวชาญ ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียต่าง ๆ ผู้ประกอบการทั้งภาครัฐและเอกชน มาร่วมแก้ปัญหาและนำออกสู่ตลาดเพื่อขยายผลงานออกสู่เชิงพาณิชย์ให้มากที่สุด 

จริง ๆ แล้ว การทำงานวิจัยเชิงวิทยาศาสตร์ค้นหาและทดสอบสิ่งที่เป็นพื้นฐานของธรรมชาติและมนุษย์ ก็มีความสำคัญมาก แต่หากจะขยายขอบเขตออกมาสู่สังคมแบบใช้นวัตกรรมได้จริงและฉับไว คงต้องคิดแบบ science startup เพื่อจะได้ไม่ออกแรงกระโดดมากเท่าไหร่ ก็ตก Valley of Dealth อยู่ร่ำไป

Reference

1. https://www.forbes.com/sites/gemmamilne/2018/08/08/want-to-start-a-science-startup-find-a-problem-not-a-discovery/#30646b962b15

2. https://www.ycombinator.com/library/3y-how-scientists-can-thrive-in-the-startup-world

3. https://www.hottopics.ht/16111/top-science-startups-supercharge-science-tech-industry/

4. https://cofactorgenomics.com

StandX: the Great Ecosystem for Med Tech Startup

หากจะคิดถึง ชุมชนแห่ง tech startup ที่มีชื่อเสียง ประสบความสำเร็จในการสร้างระบบนิเวศในการติดต่อ ช่วยเหลือ และ บ่มเพาะให้เกิดความสำเร็จในการสร้าง Health Tech Startup แล้วละก็ StandX ชุมชน startup ของ Standford University ต้องถูกนึกถึงอย่างแน่นอน

“ เป็นเวลากว่า 10 ปี StartX ได้พิสูจน์แล้วว่าในฐานะองค์กรที่ไม่แสวงหาผลกำไรสามารถสร้างระบบนิเวศที่ให้อำนาจแก่ชุมชนสแตนฟอร์ดในการให้คำปรึกษาผู้ประกอบการที่ประสบความสำเร็จซึ่งจะมีส่วนร่วมกับสังคมผ่านเทคโนโลยีที่ก้าวล้ำและนวัตกรรมทางการแพทย์” เจอร์รีหยาง ผู้ก่อตั้ง Yahoo หนึ่งในตัวอย่างผู้ประสบความสำเร็จของ StartX ได้กล่าวไว้

StartX ก่อตั้งขึ้นโดย Cameron Teitelman ในปี 2009 ในฐานะองค์กรที่ดำเนินกิจการโดยนักศึกษา StartX ตั้งอยู่ริมถนนจากวิทยาเขตของมหาวิทยาลัยสแตนฟอร์ด เป็นวิทยาเขต ที่มี บริษัท ราว 700 แห่งได้เริ่มต้นแล้วและตอนนี้มีการประเมินมูลค่ารวมกันมากกว่า $ 19 พันล้าน หนึ่งในแบรนด์นวัตกรรมใหม่ ๆ ที่เกิดขึ้นจากชุมชน StartX ได้แก่ Arterys, Branch, Eko, GenapSys, Kodiak Sciences (IPO), Life360 (IPO), Lime, Patreon, Poynt และอีกหลายร้อยบริษัท

StartX เป็นชุมชนที่เริ่มต้นและดำเนินไปอย่างไม่แสวงหาผลกำไร ช่วยให้บริษัท ศิษย์เก่า เข้ามาตั้งบริษัทและเติบโตไปพร้อม ๆ กัน โดยมีทรัพยากรและสิ่งแวดล้อมที่เหมาะสม และทรัพยากรที่สำคัญคือบุคลากรจาก Standford University เอง โดยนอกเหนือจากการทำงานกับแผนกต่าง ๆ ทั่วมหาวิทยาลัยแล้ว อาจารย์ที่ดำรงตำแหน่งอยู่ที่สแตนฟอร์ด ยังได้นำผู้ประกอบการที่เพิ่งเริ่มทำตลาดมาเป็นผู้ก่อตั้ง StartX โดยการช่วยเหลือต่าง ๆ นั้น StartX ไม่ได้เข้ามามีส่วนแบ่งผลกำไร หรือ หุ้นแต่อย่างใด

ส่วนที่เรียกได้ว่าโดดเด่นของ StartX คือ StartX Med ที่เป็นชุมชนที่มุ่งเน้นไปที่การเร่งพัฒนาผู้ประกอบการด้านการแพทย์ชั้นนำของ Stanford ผ่านทางการศึกษา การวิจัยและวิเคราะห์ และการทดลองประสบการณ์

อุตสาหกรรมทางการแพทย์ เป็นอุตสาหกรรมที่มีความจำเพาะ โดยแรกเริ่ม StartX Med ได้รับการพัฒนาโดย Divya Nag ศิษย์เก่าของ StartX ผู้ก่อตั้ง Stem Cell Theranostics และผู้ร่วมก่อตั้ง Andrew Lee โดยแรกเริ่ม ได้มีการพัฒนาแหล่งข้อมูลสำหรับการทดลองทางการแพทย์ ได้แก่ ห้องปฎิบัติการ ห้องทดสอบสัตว์ทดลอง การสร้างศูนย์ให้คำปรึกษาทรัพย์สินทางปัญญาและเทคโนโลยีทางการแพทย์และขั้นตอนการอนุมัติจาก FDA ให้กับ บริษัท ทางการแพทย์ โดย มุ่งเน้นไปที่ "การพัฒนาเทคโนโลยีการดูแลสุขภาพขั้นสูงด้วยการเร่งการพัฒนาผู้ประกอบการด้านการแพทย์ที่มีศักยภาพสูงสุดของสแตนฟอร์ด"

StartX Med กำลังเปลี่ยนแปลงโลกด้วยความก้าวหน้าทางการแพทย์และการทดลองวิจัยเพื่อช่วยชีวิตที่ประสบความสำเร็จรวมถึงค่าเฉลี่ยของการอนุมัติของ FDA มากกว่าหกครั้งต่อปี พันธมิตรทางคลินิกของ บริษัท StartX Med ประกอบด้วยโรงพยาบาลมากกว่า 250 แห่งศูนย์ดูแล 30,000 แห่งแพทย์ 50,000 คนและผู้ป่วย 65 ล้านคนต่อปี

เห็นได้ว่า StartX Med ถือเป็น model ที่น่าสนใจและเป็นแหล่งบ่มเพาะ startup และ medical enterpreneur ที่ประสบความสำเร็จ เราลองมาดู ตัวอย่างของ ผลิตภัณฑ์ทางนวัตกรรมของ StartX Med กัน

Remedly

https://www.remedly.com

Remedly เป็น software ที่มีระบบปฎิบัติการที่จะช่วยจัดการระบบจัดเก็บข้อมูล รวมถึงระบบจัดการ customer management system ที่เชื่อมโยงอย่างเป็นระบบ ทำให้การจัดการข้อมูลและการนัดหมายต่าง ๆ สะดวกและรวดเร็วอย่างมีประสิทธิภาพมากเขึ้น

นอกเหนือจากระบบในการจัดการระบบและฐานข้อมูลของโรงพยาบาล Remedly ยังขยายระบบให้ครบวงจรด้วย Patient portal ทำให้เพิ่มการเข้าถึงคนไข้และลูกค้าได้ Practice management เป็นระบบจัดการการรักษา นัดหมาย จ่ายยา และติดตามผู้ป่วย Revenue cycle management ระบบจัดการด้านการเงิน และ stock ทำให้บริหารต้นทุนและรายจ่ายได้ง่าย และยังผนวก Marketing และ ระบบ eCommerce เข้าอีกด้วย ทำให้นอกจากให้บริการ แล้วยังมีการจำหน่ายสินค้า online เพื่อเติมเต็มระบบมากยิ่งขึ้น

การทำงานแบบจากหลังบ้านถึงหน้าประตูบ้านของคนไข้ เป็นการ integrate แบบ Full stack ที่แท้ทรูเลย

Get a quick look into Remedly's cloud-based EHR + practice optimization software. Schedule a personalized demo today to see how Remedly can future-proof your practice.

Link : https://www.remedly.com

Tag.Bio: Your data, Your question

https://tag.bio

เดี๋ยวนี้เป็นดังที่กล่าวไว้ว่า Data มีค่ากว่าทองคำ มันทั้งจริง และไม่จริง จริงหากคนรู้ว่าจะเอา data ไปทำอะไรต่อ เพื่อหาโอกาสใหม่ ๆ โดยเฉพาะการสร้างนวัตกรรมใหม่ ไม่จริง หากรู้ว่ามี data แต่ใช้ประโยชน์ได้เต็มที่

tag.bio เป็นบริษัทที่นำข้อมูลต่าง ๆ จากส่วนประกอบต่าง ๆ ของ ทั้งจากผู้ป่วยและ expert มาประมวลผล โดยมีแนวคิดที่ว่า เมื่อได้ data แล้วนำมา analyze ที่ดีแล้ว จะสามารถมีคำตอบของคำถามต่าง ๆ มากมาย และนั่นก็จะนำไปสู่ new discovery ใหม่ ๆ ตามด้วย solution ใหม่ ๆ ด้วย โดยการทำงาน นั้น เป็นการทำงาน แบบ real time ในแต่ละ team ก็จะมีการ analyze แล้วมีคำตอบใหม่ ๆ ออกมา แล้วก็นำไป share กัน across team ได้ ทำให้ จะได้พัฒนาและค้นพบเรื่อง ใหม่ ๆ เข้าไปอีก โดยกระบวนการทำงาน จะใช้ Process: Data map - Algorhythm - User experience มองไปคล้ายการทำ Lean startup เลยแฮะ และนี่ result ออกมาคงเป็น Fast speed of discovery นะฮะ

Tag.bio is a data science platform that partners domain experts and data scientists to streamline data analysis and accelerate discovery. Get in touch with u...

Spiral Therapeutics: The new solution for hearing loss

https://www.spiraltx.com/spiral-therapeutics-begins-phase-1-trial-of-hearing-loss-drug/

ข้ามมาฝั่งยารักษาบ้าง แม้ว่า spiral therapeutics จะมียาที่ผลิตเริ่ม clinical trail ที่ phase 1 ก็ตามแต่ว่า ได้ค้นพบปัญหาและแนวทางแก้ไขปัญหาใหญ่ที่ยังไม่มี solution ที่ดีพอ

Spiral therapeutics เป็นบริษัทที่คิดค้นยาในการรักษาอาการหูไม่ได้ยิน หรือ หูเสื่อม โดยมุ่งเน้นไปที่ปัญหาหูเสื่อมในผู้สูงอายุที่ไม่มีสาเหตุชัดเจน ที่อาจเกิดจากปัญหาทางหลอดเลือด หรือ การเสื่อม ตามวัย (degenerative change) โดยที่การรักษาหูเสื่อมที่ไม่ทราบสาเหตุชัดเจนในปัจจุบัน คือการฉีดสเตียรอย แต่ว่า ทำไมไม่ค้นหายาใหม่ ๆ และวิธีการนำยาเข้าช่องหูใหม่ ๆ หละ และนี่ เป็นหมุดหมายของ spiral therapeutics จะทำให้ได้ ต้องอดใจรอกัน

References:

1. https://www.businesswire.com/news/home/20190924005395/en/StartX-Celebrates-10-Years-Helping-Stanford’s-Top

2. https://www.dotmed.com/news/story/50535

3. https://startx.com/med

จะสร้าง Startup Ecosystem ในเมืองของคุณได้อย่างไร?

การเป็น Startup ที่แสนโดดเดี่ยว และไม่มีระบบที่นิเวศน์ที่ดีเพียงพอหล่อเลี้ยง นอกจากจะเหี่ยวเฉาแล้ว โอกาสที่จะเติบโตอย่างยั่งยืนมันก็ไม่ง่ายนัก และนี่เป็นสาเหตุที่ทำให้ Startup Ecosystem สำคัญยิ่งนัก

การที่จะสร้างเมืองของเราให้มี Ecosystem ของ Startup ที่ดี มีขั้นมีตอนที่น่าสนใจ 

Adeo Ressi ผู้ประกอบการ startup และนักเขียน Forbs ได้เขียนขั้นตอน “Five steps to build a Startup Ecosystem in your city” ให้เป็นแนวทาง 

แต่ก่อนอื่น มาดูกันก่อนว่า เหตุที่ทำให้การทำ startup มันเหลวเป๋ว เสียตังค์กันไป (ทั้งตังค์ของ founder เอง และตังค์ของรัฐบาลผ่านการสนับสนุนต่าง ๆ ด้วย) คืออะไร 

ทั้งที่มีความพยายามของแหล่งทุนรัฐบาลที่ทั้ง นั่งยัน ตอนยัน เข็ญการทำ startup ผ่านนโยบาย โปรแกรมต่าง ๆ แต่ว่า ลักษณะของการให้ทุนต่าง ๆ ที่ seed เข้ามานั้นยังเป็นลักษณะ Top down เป็นหลักใหญ่ กล่าวคือ มี grant funding มา แล้วก็ให้แต่ละทีมเข้ามา pitch ดู แต่ปรากฎว่า คณะกรรมการ ไม่สามารถล่วงรู้ได้ว่า ทีมนั้น มีการทำ product market fit จริง ๆ หรือเปล่า และ ผ่านการ valudate customer แค่ไหน จึงทำให้ startup นั้นโผล่ ๆ มาแล้วก็หายไป และอีกส่วนหนึ่งคือ Ecosystem ที่ถูกสร้างขึ้น ไม่แข็งแรงพอที่จะ support นั่นเอง 

มาดู 5 ข้อที่ Adeo Ressi แนะนำกัน 

1. Start with a Collaborative Mentality หรือการสร้างความสัมพันธ์

ก่อนอื่น ต้องทราบก่อนว่า startup ต้องเลิกคิดว่า ไอเดียของฉันออกไป เดี๋ยวมีคนมาลอกนะเฟ้ย และเลิกคิดถึงการแข่งขันคือการแบ่ง pie ก้อนเดียว แต่จริง ๆ แล้วมันคือการขยายตลาดที่เติบโตไปด้วยกัน หรือว่า make the pie bigger for all. ดังนั้น การมีปัจจัยเกื้อหนุนอย่างจริงจัง ได้แก่ 

A.ต้องไม่โตไปในแบบที่มีคนคุ้มประตู gate keeper ในแนวดิ่ง

B. ต้องประกอบไปด้วย คนที่เชี่ยวชาญจากหลากหลายแขนง หลายกลุ่ม

C. มี startup mentor ที่จะช่วยผู้ประกอบการหลากหลายโปรแกรม

D. แชร์ idea กัน

จำไว้ 

“Remember: the definition of an ecosystem is "a group of interconnected elements, formed by the interaction of a community of organisms with their environments." Startup ecosystems that operate with a "me-first" mentality die, and they die quickly”

2. เขียนแผนที่ของตลาดพื้นที่ Map the local market 

เราต้อง list startup, event, ecosystem, networking event, professional network, accelerators and incubators, educational institutions, government organizations, and more 

การทำ สามารถทำผ่าน Startup Ecosystem Canvas

3. ร่วมพบปะเครือข่าย Gather the network

ขั้นตอนนี้สำคัญ เพราะเป็นการเปิดโอกาสให้รู้จัก แลกเปลี่ยน idea อาจเป็นงาน Boot Camp, Startup Founder 101, Meet up ก็ได้ เป้าหมายคือ มีการพบปะในบรรยากาศที่ low pressure , open environment และสร้าง connection และมีแรงบันดาลใจ

>> https://www.meetup.com

4. ทำงานร่วมกับรัฐบาลของคุณ Work with your government

แม้ว่า การพัฒนา startup เป็นเรื่องที่คุณจะต้องลอง test market และสร้างทีมของคุณ ผ่านกระบวนการซ้ำแล้วซ้ำเล่า แต่ รัฐบาล สามารถเข้ามาช่วย เมื่อ ระบบนิเวศน์ ได้เริ่มมีการ seed แล้ว และเริ่มก่อตัวที่เข้มแข็งขึ้น การทำความรู้จัก หอการค้า การเชิญรัฐบาลเข้าร่วม และการขยายเครือข่ายในระดับที่สูงกว่า 

5. มีความซื่อตรงต่อสิ่งที่เกิดขึ้น Stay honest

จงมีความซื่อตรง การสร้าง startup กล้าพูด กล่าวตรงไปตรงมา วัดผลกันด้วย metrics และ กรณีที่ผลลัพย์มันยังไม่ได้เรื่องละก็ ต้องวิจารณ์อย่างตรงไปตรงมา ถึงเหตุที่ทำให้แย่ ในการวิจารณ์และแนะนำ ต้องใช้กฎ “No 3’s allow” กล่าวคือหากมี คะแนน 1-5 ละก็ ไม่มีคำว่าพอใช้ มีแต่ ดี กับ ไม่ดี เพื่อความชัดเจน

Reference: https://www.forbes.com/sites/adeoressi/2017/02/16/five-steps-to-build-a-startup-ecosystem-in-your-city/#435e3be552aa

ด้วยความทรงจำอันพริ้วไหว - Alzheimer and dancing memory

Rodolphe Fouillot  เป็นนักเต้น ได้อุทิศเวลาให้กับกิจกรรมและโปรเจคทางวัฒนธรรมอันหลากหลาย

เค้าได้ใช้เวลาไปโรงพยาบาลเพื่อทำ project workshop การเต้นสำหรับผู้ป่วยอัลไซเมอร์ ที่บ้านพักคนชรา Sainte-Anne d'Auray Châtillon ในประเทศ ฝรั่งเศษ

 โรคอัลไซเมอร์ สมองของคนป่วยจะเสื่อมสภาพลำ้หน้าเดินกว่าวัยที่ควรจะเป็น สมองในส่วนของความจำและวงจรของมันที่เรียกว่า Papez circuit (วงจรของปาเปซ) ที่ทำหน้าที่เสมือนกล่องเก็บความจำจะเป็นส่วนที่เสื่อมสภาพเป็นอันดับแรกเป็นเหตุให้ความจำสูญเสียไปก่อน จากนั้นส่วนเปลือกสมอง  cortex จะเสื่อมตามมา 

เป็นที่น่าสนใจว่า แม้ความจำระยะสั้นจะหลงลืมไป แต่ความจำในสมองส่วนลึกและดั้งเดิมจะยังถูกเก็บรักษาอยู่ และสมองส่วนนี้ มันเก็บอารมณ์ ความรู้สึก เสียงเพลง รวมถึงจังหวะและ ดนตรีที่ชอบ 

Rodolphe Fouillot นำเสรอการเต้นตามจังหวะเพลง และการแสดงอันน่าสนุก ไปใช้รักษาผู้ป่วยอัลไซเมอร์ จังหวะการเต้น จะเร้าร่างกายให้เต้นไปตามจังหวะเพลงและมันก็ส่งผลดีเหมือนการออกกำลังกาย นอกจากนี้ เนื่องจากสมองมันมีการติดต่อ เชื่อมโยงกัน อย่างแยกเป็นส่วนหนึ่งไม่ได้ จังหวะและการกระตุ้นสมองส่วนลึก จึงเชื่อมไปกระตุ้นความจำที่สูญเสียไปอีกด้วย 

Rodolphe Fouillot, danseur et chorégraphe professionnel, s'investit depuis longtemps dans des projets culturels variés. Pendant un an, dans le cadre d'ateliers danse, il s'est rendu à l'EHPAD Sainte-Anne d'Auray de Châtillon (92) afin de chorégraphier une pièce pour personnes âgées. Lire l'interview : http://maladiealzheimer.fr/actualites.html#52

http://www.rodolphefouillot.com

Internet, Plasticity, and the Shallow brain

ในทุกวันนี้ เราใช้เวลาในการเล่น internet มากกี่ชั่วโมง บางคนบอก 1 ชั่วโมง บางคนบอก 2 ชั่วโมง บางคนบอก uncountable เพราะ มีการเล่นเป็น หย่อม ๆ เป็น puzzle เพราะว่าสมัยนี้ เข้า internet เพื่อโหลดข้อมูลเข้าสมองมันง่ายยิ่งกว่า ปลอกกล้วยเข้าปากเสียอีก หลังจากเข้าสู่ยุค handheld surfing ก็ทำให้มีการฆ่าเวลาโดยการนั่งเล่น internet ซึ่งก็เป็นเรื่องที่เห็นกันจนชาชินกับการเห็นคนนั่งยิ้มหน้าโทรศัพท์มือถือ มากกว่า ยิ้มให้คนที่อยู่ตรงหน้า แต่ผมประมาณการณ์ว่า มีการเล่น internet (รวมการเข้า web, facebook, check mail, Line, Instagram, etc.) มากเกิน 1 ชั่วโมง/คน/วัน

โลกแคบลง สั งคมกว้างขึ้น สะดวกหาความรู้ ติดต่องานง่าย ทำธุรกิจคล่องตัว ติดตามข่าวสารทันสมัย และอีกหลายเหตุผลที่จะอธิบายประโยชน์ของการเข้าถึงข้อมูลผ่านเครือข่ายใยแมงมุม หากแต่เดี๋ยวก่อน คุณรู้สึกอะไรไหม รู้สึกเหมือนกับที่ผมรู้สึกไหม รู้สึกว่าพฤติกรรม นิสัย การคิด ความรู้สึก การยับยั้งชั่งใจ การอ่าน สมาธิ ของเราเปลี่ยนไปไหม ผมว่าหลายคนบอกว่าใช่ อีกหลายคนบอกไม่แน่ใจ เพราะการสังเกตตัวเอง มันไม่ง่ายเหมือนการสังเกตคนอื่นนี่นา อยากบอกว่า ผมรู้สึก กับ life style ของผมเปลี่ยนไปจากเมื่อสมัย 5-6 ปีก่อน จากคนชอบอ่านหนังสือเป็นเล่ม ๆ จากที่เคยนั่งคิดนั่งเขียนบันทึกประจำวัน (diary) ได้เป็นชั่วโมง ๆ นั่งพิเคราะห์รูปภาพอย่างมีสมาธิได้่นาน ๆ มาเป็นนั่งเล่น internet, check mail, update facebook เวลาว่าง เดี๋ยวนี้ผมรู้สึกว่าตัวเองอ่านหนังสือได้ไม่ถึง 3 หน้าก็เบื่อ ไม่มีสมาธิ ความจำสั้นลง (poor concentration) ความรู้กว้างแต่ไม่รู้ลึก (broad, but superficial)  อารมณ์ไม่ค่อยคงที่ (emotinal instability)

ตอนแรก ๆ ก็ไม่ค่อยได้แอะใจอะไร แต่หลัง ๆ นี้ มันเริ่มมีอาการมากขึ้น และความรู้ก็กระจ่างเมื่ออ่านงานเขียนของ Nicolas Carr เรื่อง The Shallows: What the Internet Is Doing to Our Brains ผนวกกับความเกี่ยวกับการทำงานของสมองและระบบประสาทของตัวเอง ก็เริ่มรู้สึกตระหนักถึงสิ่งที่กำลังเปลี่ยนแปลง มนุษย์และสังคม

The Shallows: What the Internet Is Doing to Our Brains

By Nicholas Carr

งานเขียนของ Nicolas Carr ได้เน้นความตระหนักรู้ถึงอิทธิพลของ การเล่น internet ต่อการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม วิธีคิด และการเรียนรู้ ซึ่งเป็นผลจากการเปลี่ยนแปลงในระดับการทำงานของสมอง ลงไปถึงระดับของเซลล์ประสาท (neurons) ผ่านข้อเท็จจริง เรื่อง neuroplasticity ของสมอง

นักประสาทวิทยา Alvaro Pascual-Leone ได้กล่าวว่า "Plasticity" is the normal ongoing state of the nervous system throughout the life span. 

Neural plasticity หรือกระบวนการปรับตัวของเซลล์ประสาท: เป็นข้อเท็จจริงของเซลล์ประสาท และสมองของมนุษย์ที่จะมีการเปลี่ยนแปลงได้ตลอดเวลา ให้เข้ากับสิ่งแวดล้อม ทั้งภายในและภายนอก ที่มีผลต่อระบบประสาท (plasticity หมายถึง ความยืดหยุ่น ซึ่งรวมถึงการปรับตัว)  

เช่น เมื่อมนุษย์เผชิญกับภาวะเครียด และภาวะบีบคั้น เซลล์ประสาทและสมอง ก็จะมีการปรับตัวให้เกิดความทนทานต่อภาวะนั้นเมื่อเวลาผ่านไป , เมื่อผู้ป่วยเกิดอาการบาดเจ็บ ที่มีอาการปวดที่ตำแหน่งใดตำแหน่งหนึ่งของร่างกายเรื้อรัง สมองก็มีการแปลงสัญญาณความเจ็บปวดให้มีสัญญาณที่อ่อนลง เป็นต้น  

ในคนปกติ มนุษย์ก็เกิดการเปลี่ยนแปลงของสมองแบบ plasticity ทั้งโดยการตอบสนองของสิ่งแวดล้อมและต่อการกระทำหรือพฤติกรรมของมนุษย์ โดยเฉพาะการกระทำที่ทำซ้ำ ๆ หรือ ทำเป็นกิจวัตร  

จากการศึกษาโดยการเอ็กซเรย์สมองของคนขับ Taxi ในกรุงลอนดอน พบว่ามีขนาดของสมองส่วน hippocampus ใหญ่กว่าขนาดของคนขับรถ Bus ซึ่งสมองส่วน hippocampus เป็นสมองส่วนที่เก็บความจำที่ซับซ้อน นั่นแสดงว่า สมองของคนขับ Taxi ในลอนดอนที่มีการใช้การจดจำถนนหนทางที่ซับซ้อนได้รับการกระตุ้นและใช้งานอย่างต่อเนื่องจนทำให้มีการเปลี่ยนแปลงทางโครงสร้างให้ขนาดใหญ่กว่าปกติ (Maguire, Wool­lett, & Spiers, 2006) ซึ่งปรากฎการณ์นี้ ก็เกิดเฉกเช่นเดียวกับสมองของผู้ที่พูดได้สองภาษา (bilinguals) ซึ่งมีขนาดของสมอง parietal lobe ด้านซ้ายที่ใหญ่กว่าผู้ที่พูดได้ภาษาเดียว (monolinguals

นั่นแสดงว่า พฤติกรรม หรือสิ่งแวดล้อมที่ได้กระทำทุกวัน แบบซ้ำ ๆ มีผลในการเปลี่ยนแปลงไม่ใช่แค่นิสัยเท่านั้่น แต่ยังมีผลเปลี่ยนแปลง ไปถึงระดับโครงสร้าง และ ยิ่งกว่านั้น การเปลี่ยนแปลงนั้น ๆ หากมีเวลาที่นานพอ อาจมีการเปลี่ยนแปลงไปถึงระดับเซลล์ ระดับยีนซึ่งอาจถ่ายทอดไปทางพันธุกรรมได้

  ในปัจจุบันคงไม่มีใครเถียงได้ว่า พฤติกรรมที่หลาย ๆ คนทำกัน หรืออาจเรียกได้ว่า พฤติกรรมเสพติด ได้แก่ การเล่นอินเตอร์เนต หรือ การเข้า social media เช่น facebook, twitter, google จุดประสงค์เพื่อเสพความรู้ เพื่อการติดต่อ หรือ กิจการอื่น ๆ จากเคยเล่นบางเวลาทุกวัน เป็นวันละหลายชั่วโมง เป็นทุกชั่วโมง และแน่นอน ยิ่งบ่อยมากขึ้นเรื่อย ๆ

การหาข้อมูลทาง internet

การ เข้าหาข้อมูลใน internet เป็นการหาความรู้ได้อย่างรวดเร็ว และ กว้างกว่าการหาความรู้ในสมัยก่อนซึ่งต้องใช้เวลาในการอ่านหนังสือ ใช้เวลาในการย่อยข้อมูล  

อย่างไร ก็ตามการหาข้อมูลทาง internet เป็นการหาข้อมูลที่มีกระบวนการหาความรู้ที่มีการ skim และ scan ข้อมูลโดยที่ข้อมูลต่าง ๆ ที่ไหลบ่าเข้าสมองนั้น ไม่มีในมิติของความรู้เชิงลึก ซึ่งต่างกับการอ่านหนังสือที่มีการใช้สมาธิและการจิตนาการที่สูง

หรืออีกนัยหนึ่งอาจกล่าวได้ว่า กระบวนการหาข้อมูลและความรู้จาก internet เป็นการหาความรู้ที่ "Greater access to knowledge is not the same as greater knowledge."

หรือเรียกได้ว่า "รู้รอบแต่ไม่รู้ลึก"  ซึ่งเมื่อมีการกระทำซ้ำ ๆ สมองในเชิงหน้าที่และในเชิงโครงสร้างจะมีการเปลี่ยนแปลงแบบถาวรได้ ซึ่งทำให้กระบวนการวิเคราะห์ข้อมูลต่าง ๆเปลี่ยนไปเป็นแบบลวก ๆ ไม่มีความถี่ถ้วน ไม่มีการวิเคราะห์ในเชิงลึก และมีสมาธิสั้น ที่สำคัญการหาความรู้ใน internet ซึ่งเป็นความรู้ใหม่ ที่มากมายมหาศาลทำให้สมองเกิด ภาวะ hunger หรือ ภาวะสมองหิวข้อมูล ทำให้เกิดการเสพติดข้อมูลเกิดขึ้น ทั้ง ๆ ที่ความรู้เหล่านั้น เป็นความรู้ที่ไม่ใช้ความรู้เชิงลึก

Facebook

  ส่วนการติดต่อ การตอบสนอง การมีตัวตน หรือการแสดงตัวตนทาง facebook ก็เป็นช่องทาง online ที่ทำให้มีความสะดวกในการติดต่อกัน การตอบสนองทางอารมณ์และพฤติกรรม อย่างรวดเร็วและถึงลูกถึงคน

 สมองและพฤติกรรมที่ได้กระทำในการใช้  facebook ได้แก่

- การตอบสนองที่รวดเร็ว จนทำให้บางคร้ั้งต้องยอมรับว่า ตอบสนองแบบใช้ reflex หรือ ยังมิทันได้ไตร่ตรองเลยว่าเข้าในสิ่งที่เราอ่านหรือดูหรือไม่ แต่ กด "Like" แล้ว  

- การตอบโต้ผ่าน "keyboard" ที่ใช้อารมณ์มากว่าการกลั่นกรองทางความคิดว่า สิ่งนั้นควรตอบหรือไม่ เรียกได้ว่า "เป็นการสื่อสารที่ใช้อารมณ์ มากกว่าสมอง" 

- การแสดงตัวตน ที่บางครั้งไม่ใช่ตัวตนที่แท้จริง เป็นตัวตนที่อยากให้คนอื่นเห็น เรียกง่าย ๆ ว่าอาจเป็น "Fake"  

สมองที่ถูก train จากการเล่น facebook ซ้ำ ๆ ย้ำ ๆ คืออะไร 

 คือการกลายเป็นพฤติกรรมที่ ตอบสนองที่ใช้อารมณ์ มากกว่าความคิด และ พยายามสะท้อนด้านบวกของตัวเอง

เขียน มาทั้งหมดนี้ มิใช่ว่า ต้องการบ่นกร่นด่า ว่าเป็นคน anti-new technologies เพียงแต่เอาประสบการณ์ส่วนตัวที่เป็นการสังเกตตัวเองและเริ่มพบการ เปลี่ยนแปลงของตัวเอง และ หลาย ๆ คนที่พบมาเล่าให้ฟังเป็นการเตือนใจ ว่าการ technology เป็นสิ่งที่ดี หากใช้แต่พอดี และ ไม่ควรละเลยการอ่านหนังสือ การพูดคุยกัน ติดต่อกัน ในโลกแห่งความเป็นจริง  และเงยหน้ามาคุยกันกับคนที่อยู่ข้างหน้าบ้างก็เท่านั้นเอง